Orta kulak iltihabı, sık sık göz ardı edilen ancak hem çocuklarda hem de yetişkinlerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir rahatsızlık olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle kulakta enfekte olmayan sıvı birikmesi, basit bir sorun gibi görünse de tedavi edilmediğinde kalıcı işitme kaybı ve başka komplikasyonlara neden olabiliyor. Bayındır Sağlık Grubu bünyesinde çalışan Bayındır İçerenköy Hastanesi Kulak, Burun, Boğaz, Baş ve Boyun Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Onur Ergün, orta kulak iltihabı hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Orta Kulak İltihabının Türleri ve Nedenleri
Orta kulak iltihabı (otitis media), tek bir hastalık olarak değil, farklı şekillerde karşımıza çıkıyor. Enfekte olmayan sıvı birikimine "seröz otitis media" deniliyor. Bu duruma neden olan kısa süreli (akut) ve uzun süreli (kronik) hastalıklar mevcut. Enfekte sıvının toplanması ise "akut süpüratif otitis media" olarak adlandırılıyor. Ayrıca, üç aydan uzun süren orta kulak hastalıkları da "kronik otitis media" olarak sınıflandırılıyor ve farklı alt gruplara ayrılıyor.
Orta Kulakta Sıvı Toplanması: Belirtiler ve Sebepler
Orta kulakta sıvı birikmesi, hafif kulak ağrısı ve işitme azlığı gibi belirtilerle kendini gösterebilir ve genellikle östaki borusu ile ilgili sorunlar, geniz eti veya burun hastalıklarından kaynaklanır. Dr. Onur Ergün, birçok çocuğun soğuk algınlığı veya alerji durumunda geçici işitme kaybı veya kulak ağrısı yaşadığını belirterek şunları söyledi:
"Viral enfeksiyonların tetiklediği mukoid salgı artışı ve bağışıklık dokularının şişmesi, orta kulak boşluğunun temizlenmesini engelleyerek sıvı birikmesine neden olabilir. Bu sıvı, sesleri baskılayarak işitme kaybına yol açar. Muayene sırasında kulak zarı arkasında biriken sıvı, zarı mat gösterir ve normalde olduğu gibi hareket etmez."
Tedavi Edilmeyen Sıvı Toplanması Durumunda Neler Yapılmalı?
Genellikle, altta yatan sebep düzeldikten sonra sıvı kendiliğinden kaybolur. Dr. Ergün, bu durumu şu şekilde açıkladı:
"Örneğin, viral bir üst solunum yolu enfeksiyonuna bağlı sıvı birikimi, enfeksiyon düzeldikten sonra genellikle iki hafta içinde iyileşir. Ancak düzelmiyorsa, alerji, reflü veya bakteriyel sinüzit gibi tedavi edilebilecek diğer durumlar araştırılmalıdır. Bazı vakalarda, gerekli tüm tedaviler yapılmasına rağmen sıvı birikmesi devam edebilir. Üç aydan uzun süre devam eden bu durumlarda işitme kaybını düzeltmek, zarın çökmesini veya delinmesini önlemek ve orta kulak mukozasını sağlıklı hale getirmek için cerrahi müdahale gerekebilir."
Bakteriyel Enfeksiyon Riski ve Komplikasyonlar
Orta kulakta biriken sıvıda zaman zaman bakteriyel enfeksiyon gelişebilir. Dr. Ergün, bu durumu "akut süpüratif otitis media" olarak tanımlıyor ve şu bilgileri veriyor:
"Bu durumda şiddetli kulak ağrısı, zonklama, işitme azlığı, ateş ve kulak zarının patlamasıyla iltihaplı akıntı oluşabilir. Tedavi için antibiyotikler kullanılır. Doğru tedavi uygulanırsa, akut otit sırasında meydana gelen kulak zarı delikleri iyileşir. Ancak, östaki fonksiyonunu bozan şiddetli üst solunum yolu enfeksiyonları, düzelmeyen geniz eti enfeksiyonları, kreşe gitme, alerjik bünyeler ve sigara dumanına maruz kalma gibi risk faktörleri vardır."
Kronik Otit ve Tedavi Yöntemleri
Kronik otit, üç aydan uzun süren orta kulak hastalıklarını ifade eder ve genellikle kulak zarı deliği ile birlikte görülür. Dr. Ergün, kronik otitlerin görülme sıklığının günümüzde azaldığını belirtiyor ve ekliyor:
"Kulak zarı delik olduğunda işitme kaybına neden olur. Kulağa su kaçarsa enfekte olabilir ve akıntı başlayabilir. Tekrarlayan akıntılar işitme kaybını artırabilir. Delikten içeriye cilt hücreleri girdiğinde, kolesteatom denilen ilerleyici bir hastalık ortaya çıkabilir. Bu durum, cilt hücrelerinin basınç oluşturup yapıları eritmesiyle yıkıcı ve tehlikeli bir hale gelebilir. Kronik otitlerin tümü cerrahi yöntemlerle tedavi edilir. Cerrahinin amacı, kolesteatom varsa tamamen temizlenmesi ve kulak zarındaki deliğin kapatılmasıdır. İşitme açısından kemikçiklerde hareket kısıtlılığı veya kopukluk varsa, bunların giderilmesi için de çalışılır. Ayrıca, sorunun tekrarlamaması için varsa altta yatan östaki fonksiyon bozukluğu da düzeltilmelidir."
Orta kulak iltihabının ciddi sonuçlar doğurabileceği unutulmamalıdır. Herhangi bir belirti durumunda, uzman bir doktora başvurarak erken teşhis ve tedavi sağlanması önemlidir.
www.gazetehamburg.com