Teknolojini birçok sektörü derinden etkilediği, dönüştürdüğü su götürmez bir gerçek ancak özellikle belirtmek gerekir ki teknoloji kavramının toplumsal terminolojide getirdiği en büyük yenilik, girişimci kavramı ve teknoloji girişimleri. Fikri olan ancak bunun için nasıl bir yol haritası izlemesi gerektiğini bilmeyen, kafa karışıklığı yaşayan herkes için Yeterly kurucularından girişimci, sosyal etki yaratmayı kafasına koymuş Mühendis Muratcan Çiçek ile harika bir röportaj hazırladık. Bu sefer ben sustum ve sizin için Çiçek konuştu. Eminim ki bu röportajı okuduktan sonra harekete geçme gücünü kendinizde bulacak, üretmenin ve sektöre, topluma kümülatif bir değer katmanın, sosyal farkındalığın ne denli önemli olduğunu bir kez daha hatırlamış olacaksınız. Çiçek “Mühendisler teknolojik yetkinliklerine göre değil, hangi problemleri çözebildiklerine göre değer görür.” diyerek başarılı öğrencileri doğru bölümlere yönlendirmek, fiziksel engelli bir bireyin özel bir yazılımla bilgisayar kullanmasını sağlamak amacıyla yola çıkıyor ve harika başarılara imza atıyor. Ben sordum, Çiçek sizin için cevapladı. Keyifli okumalar diliyorum.
Öncelikle kendinizden bahseder misiniz?
Profesyonel hayata 2014 yılında başlayıp 2017 yılına kadar da GittiGidiyor ve Turkcell gibi Türkiye’nin önemli şirketlerinde Ar-Ge çalışmalarına katıldım. Özyeğin Üniversitesi bilgisayar mühendisliği bölümünü 2017 yılında birincilikle bitirdikten sonra Google’dan burs alarak Amerika’da eğitime başladım. Turkcell’in Business Intelligence ekibinde de bulundum. Bir sonraki yıl “University of California, Santa Cruz” rektörlük bursu ile bilgisayar mühendisliğinde doktora programına katıldım. Bu sayede Silikon Vadisi’ndeki bir üniversitede Artificial Intelligence ve Assistive Technology üzerine çalışma imkânı buldum.
Yeterly herkese açık bir on-line platform. Bu platform üzerinden insanlar günlük hayatta kullandıkları araçları ve yaptıklarını paylaşacak. Engelli bir birey, günlük hayatında kullandığı herhangi bir aracı veya kendine özgü bir yöntemi bu platformda paylaşacak. Böylece diğer insanlar, bu durumu gözlemleyip bu durumdan ilham alıp kendi hayatlarına uygulayacak. Örneğin engelli bir birey dirseği ile bilgisayar kullanıyorsa diğer bireyler ilham alıp bu durumu kendi hayatına uyarlayabilir. Bunun yanı sıra, platform üzerinde vakit geçiren engelli bireyler, engelli bireyler için geliştirilebilecek teknolojiler için kaynak yaratacak. Bu platformda her alanda bilgi, yetenek ve beceriler paylaşılacak. Örneğin görme engelli bir birey, nasıl kazak örebildiğini, ampute bir birey ise nasıl basket oynayabileceğini paylaşacak. İnsanlar paylaştıklarıyla aslında engelli değil, her alanda yeterli olduğunu gösterecek. Platformda ayrıca engelli bireyler için geliştirilmiş teknolojik ürünlerin tanıtımı yine engelli bireyler tarafından yapılarak bu ürünlerin daha fazla bireye fayda sağlaması amaçlanacak. Üstelik Yeterly, engelli kullanıcıların yanı sıra, her kesimden kullanıcıyı bir araya getirecek çünkü herkesin platform üzerinde kendilerine özgü bilgileri, hünerleri paylaşması mümkün olacak.
Bunun yanı sıra, Yeterly şirketi yapay zekâ danışmanlığı da veriyor olacak. Biz 5-6 yıldır aynı ekiple daha önce Ebay’e Google’a ve GittiGidiyor’a yapay zekâ konusunda destek olduk ve Türkiye’ye bu tecrübelerimizle geldik.
Yeterly’i kurmadan önce çıkış noktanız ne oldu?
Yeterly ekibi 2020 kasım ayında bir araya geldi. Amerika’da aldığımız eğitimle “Ülkemize nasıl katkı sağlayabiliriz ve nasıl etki oluşturabiliriz?” diye sorduk. Bu noktada, on-line bir platform kurmaya karar verdik.
Yeterly’de bir gününüz nasıl geçiyor?
Mevcut şartlarda ekip olarak evden çalıştığımız için çoğunlukla bilgisayar başında geçiyor. Sabah ilk o günkü iş planımı düzenliyorum. Devamındaki dört saat boyunca platformun geliştirilmesi için kesintisiz kod yazıyorum. Sonrasında günlük e-postalarımı düzenliyorum. Neredeyse her gün farklı bir özel gereksinimli bir birey veya ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla on-line görüşmelerde bir araya geliyoruz. Onları Yeterly olarak dinliyor ve birlikte çözüm önerileri geliştirmeye çalışıyoruz. Akşamları ise girişimcilik ve liderlik ile ilgili kursları ile kendimi geliştirmeye çalışıyorum. Hafta sonlarını ise annemle vakit geçirmeye ayırıyorum.
Hayalleriniz, hedefleriniz ve planlarınızdan bahseder misiniz?
Doğru bilgi, yöntem veya teknolojinin kendisine henüz ulaşamadığı, hayatı eksik yaşayan yüz binlerce insan olduğunu düşünüyorum. Örneğin son model bir cep telefonu alma imkânı olan ancak fiziksel engeli nedeniyle ellerini kullanmak güçlük çeken bir birey düşünelim. Eğer birisi ona telefon içerisindeki özel ayarlardan bahsetmediği sürece kendisini bu telefonu kullanmak konusunda engelli hissedecektir. Aynı şekilde imkânları çok kısıtlı, işitme engeli olan bir kardeşimizi düşünelim. Modeli oldukça düşük bir telefonda var olan ücretsiz bir uygulama sayesinde aslında herhangi bir kişiyle iletişim kurabileceğinin farkında değilse kendisini ne kadar yalnız hissedeceğini düşünün. İşte benim hedefim, bu hayat değiştirecek bilgilerin dünya üzerindeki herkes için erişilebilir kılmaktır.
Şirket kurmak ve girişimci olmak isteyenlere öneriniz nedir?
Kişisel olarak şirket kurmak veya girişimci olmak gibi bir isteğim neredeyse hiç olmadı. Kariyerimde geldiğim noktada, bireysel olarak istediğim şeyleri elde etmek için şirket kurmaya ihtiyacım da yoktu. Benim sadece tek başıma üstesinden gelemeyeceğim, kendimden büyük bir derdim vardı: Dünya üzerinde doğru bilgi, yöntem veya teknoloji kendisine henüz ulaşamadığı hayatı eksik yaşayan yüz binlerce insana ulaşma, hayatlarını tamamlama. Bunun için şirketi bir araç, girişimciliği de bir yöntem olarak görüyorum sadece. Herkesin de girişimciliği böyle görmesini öneriyorum.