Oyun ve oyuncak çocuklar için eğlence aracı değil, onların fiziksel, ruhsal, zihinsel ve sosyal gelişimine katkıda bulunan bir araçtır. Pek çok psikoloğun söylediği gibi: Oyun, çocukların ciddi bir işidir.
Oyunun ve oyuncağın öncelikli amacı eğlenmek ve iyi vakit geçirmek gibi gözükse de, çocuk için oyun oynamak ona yeni öğrenimler sağlayan en önemli alandır.
Öyleyse oyuncak seçiminde en önemli kriterler nelerdir:
Öncelikle oyuncak muhakkak çocuğun yaşına, ilgisine, becerisine ve gelişim düzeyine uygun olmalıdır. Aynı zamanda alacağınız oyuncağın çocuğun ilgisini ne kadar çekeceği de önemlidir. Çocuğun uzun süre oynayacağı oyuncak, başarılı ve iyi seçilmiş bir oyuncaktir.
Oyuncak seçiminde en önemli kriterlerden biri de çocuğa hazır sunulmayan oyuncak seçmektir. Çocuklar inşa edebilecekleri, kendilerinin şekillendirebileceği, hayallerini gerçekleştirebilecekleri oyuncaklarla daha uzun süre oynarlar ve bu oyuncaklar onların kendilerine olan güven duygusunu daha çok geliştirir. Çok yönlü ve çocuğun yaratıcılık yönünü kuvvetlendirecek oyuncaklar seçilmelidir.
Çocuklar için oyun hayatın provasıdır, çocuk oyun içinde yaşadığını yansıtır ve içsellestirir. Oyun sırasında çocuk gerçek hayatta tanık olduğu şeyleri taklit eder. Oyuncaklar çocukların bu içselleşmesine yardımcı olacak araçlar olmalıdır. Hatta çocuğunuzun bir sorununu çözmek veya bir sırrını öğrenmek istiyorsanız, önce onunla oynamalı ve oyunun içinde ipuçları yakalamaya çalışmalısınız. Direkt sorulan soruyu cevaplamayan bir çocuk, oyun içinde size herşeyi anlatabilir.
Hızlı teknik gelişim tabii ki elektronik oyuncakları da beraberinde getirdi. Ebeveyn olarak elektronik oyuncakların kullanım süresine dikkat etmeliyiz. Dünya Sağlık Örgütü iki yaşına kadar çocukların ekran başında vakit geçirmemesini öneriyor. İki yaşından itibaren çocukların ekran başında geçirebilecek toplam sürenin günde en fazla 2 saat olmasını önermektedir. Elektronik oyuncakların, bilgisayar oyunlarının, tablet gibi elektronik cihazların yerine düşünmelerini teşvik eden, öğretici, düş kurma gücünü geliştirici parlak ışık ve ses içermeyen oyuncaklar tercih edilmedlidir.
Ebeveyn olarak oyuncak seçiminde size yardımcı olabilecek birkaç örnek vermek istiyorum.
Kurgu geliştirici oyuncaklar: Küpler, bloklar, tahta ve plastik hayvanlar, tahta otomobil ve kamyonlar, birbirine geçmeli tahta vagonlar, bebekler, eklemeli oyuncaklar.
Yaratıcı düş gücünü geliştiren oyuncaklar: Kukla sahnesi, el kuklaları, bez bebekler, çeşitli giysiler, yetişkin süs eşyaları, doktor araçları, telefonlar, bebek arabaları, parmak kuklaları.
Yaratıcı sanat için malzemeler: Fırçalar, kağıt, kıl, mum boya, pastel boya, keçeli kalemler, artık kumaşlar, ip, yün, yumurta kabuğu, yapıştırıcı, baskı kalıpları.
Küçük kas gelişimi için oyuncaklar: Makas, mum boya, renkli kalem, keçeli kalem, legolar, birleştirme oyuncakları, parçalı bulmacalar, tahterevelli, yapıştırıcı, kayma tırmanma, kayma oyuncakları.
Evcilik oyuncakları: Ocak, musluk, yemek ve çay takımları, bebekler ve bebek evi, çocuk boyuna uygun yatak, sandalye ve masalar.
Çocuğun algı ve kavramasını geliştirecek oyuncaklar ve araçlar: Tahtadan harf ve sayılar, mühürler, eklemeli bulmacalar, dominolar, kara tahta, tebeşir, tamamlama – karşılaştırma oyunları, renkli çubuklar, mozaik geometrik şekiller, tahta saat.
Doğa bilinci için oyuncaklar: Ayna, mercek, mıknatıs, taş, yaprak, deniz kabuğu, kuru bitki.
Müzik araçları: Tef, davul, zil, flüt, çıngırak, plak, cd, çan, trampet.
Bu listeyi uzatmak mümkün. Bilinçli seçilmiş bir oyuncak, çocuğunuzun oyuncaktan ve oyundan en iyi şekilde yararlanmasını sağlar ancak hiçbir oyuncak, anne-baba ilgisinin yerini tutamaz. Bu nedenle çocuklarınızı çok fazla oyuncakla boğmak yerine çocuklarınızla beraber oynamanız, çocuğunuzu her oyuncaktan daha fazla geliştirecektir. Çocuğunuz büyüdüğünde sizin ona aldığınız oyuncak sayısını değil, sizin onunla oynadığınız eğlenceli anıları hatırlayacaktır ve en çok o anlarda bir şeyler öğrenecektir. Çocuğunuza sadece oyuncak almakla yetinmeyin, bu oyuncaklarla birlikte oynayın. Bu çocuklarınızın gelişimine çok avantajlar katacaktır.
Çocuğunuzla keyifli oyunlar dilerim…
